Welke soorten verzuim zijn er?
Ziekteverzuim is een verzamelwoord voor verschillende vormen van verzuim, waaronder kortdurend en langdurend verzuim en gekleurd verzuim (wit, zwart, grijs en roze). Hieronder vind je een uitleg over wat deze termen betekenen en wat de belangrijkste verschillen zijn.
Soorten verzuim in beeld
1. Kortdurend verzuim
Kortdurend verzuim ontstaat meestal door een griepje, een verkoudheid of een luchtweginfectie. De verzuimperiode is meestal binnen één week verstreken, waardoor de schade voor je organisatie beperkt blijft. Je draait geen grote verliezen op het gebied van productiviteit en loondoorbetaling en je hoeft doorgaans geen vervanging te regelen voor de werkzaamheden die stil komen te liggen.
Kortdurend verzuim binnen je organisatie is onvermijdelijk. Iedereen is wel eens ziek en als werkgever calculeer je dit in als een standaard ondernemersrisico. Je weet wat de gevolgen van kortdurend verzuim zijn en kunt de klap daardoor prima opvangen.
2. Frequent kortdurend verzuim
We praten over frequent kortdurend verzuim wanneer een werknemer met (grote) regelmaat verzuimt. Frequent verzuim heeft vaak een andere oorzaak dan regulier verzuim. Meestal ligt niet een griepje of verkoudheid ten grondslag aan het verzuim, maar komt het verzuim voort uit psychische stress, een te hoge werkdruk of spanningen tussen collega’s onderling. Ook onvrede over het werk of privéproblemen kunnen een reden zijn van frequent kortdurend verzuim.
Frequent verzuim is voor werkgevers een alarmbel om in te grijpen. Het leidt tot discontinuïteit binnen de organisatie en het zorgt voor een onvoorspelbare situatie binnen het team. Dit levert spanning op, niet alleen bij de verzuimende partij zelf, maar ook bij hun teamleden.
Uit onderzoek blijkt dat frequent kortdurend verzuim uiteindelijk vaak leidt tot langdurend verzuim. Dit kan voorkomen worden door tijdig in te grijpen. Zorg dus dat je de patronen van frequent kort verzuim op tijd signaleert, de oorzaak hiervan opspoort en de juiste maatregelen neemt. Het voeren van een goed gesprek met de werknemer speelt hierin een belangrijke rol.
Wil je meer over weten over het voorkomen van frequent kortdurend verzuim? Lees dan het artikel over verzuim terugdringen en ontdek welke aanpak je het beste kunt hanteren.
3. Middellang verzuim
Wanneer een medewerker één tot zes weken ziek is, spreken we van middellang verzuim. Deze vorm van verzuim komt veel voor, zeker tijdens het griepseizoen.
Het is bij middellang verzuim nog niet nodig een re-integratietraject te starten. Wel is het belangrijk om te voorkomen dat het zover komt. Dit bereik je door de zieke werknemer goed te begeleiden en tijdig signalen te herkennen en maatregelen te nemen.
Motiveer de werknemer bijvoorbeeld al in een vroeg stadium van het middellang verzuim om een arts in te schakelen. Het komt regelmatig voor dat werknemers denken dat ze een eenvoudig griepje hebben, terwijl het eigenlijk gaat om een (beginnende) longontsteking of een andere aandoening waar antibiotica of een soortgelijke kuur voor nodig is.
Er kan ook een andere oorzaak aan ten grondslag liggen. Denk aan werkstress, overspanning, RSI-klachten of andere lichamelijke aandoeningen. Deze zaken kunnen elkaar tevens versterken. Een overspannen medewerker heeft bijvoorbeeld een verminderde weerstand, waardoor die eerder ziek wordt en vaak ook langer ziek blijft.
Middellang verzuim kan een disruptieve uitwerking hebben op de organisatie en het team. Wanneer een werknemer meerdere weken afwezig is, moet er veel werk worden overgedragen en komen projecten vaak nagenoeg stil te staan. Dit oefent vaak grote druk uit op het team.
Ook kost dit je organisatie geld en gaat dit ten koste van de continuïteit. Tijdig ingrijpen is daarom essentieel.
4. Langdurend verzuim
Is een werknemer langer dan zes weken ziek? Dan praten we over langdurend verzuim, ook wel lang verzuim of langdurig verzuim genoemd. Een werknemer is dan zodanig lang ziek dat er een re-integratietraject moet worden gestart. Zo’n traject vindt plaats in spoor 1 of spoor 2. Spoor 1 helpt mensen re-integreren bij de huidige werkgever en spoor 2 helpt mensen re-integreren bij een andere werkgever, omdat er bij de huidige werkgever geen plaats of mogelijkheid is tot re-integratie.
Bestaat er twijfel over de terugkeer bij de eigen organisatie? Dan raden we aan om zo snel mogelijk een arbeidskundige interventie te plegen. Zo kan indien nodig op afzienbare termijn een tweede spoor-traject worden gestart. Dit bespaart jou als werkgever op de lange termijn een hoop verzuimkosten.
Bij langdurig verzuim krijg je te maken met de Wet verbetering poortwachter (Wvp). Volgens deze wet ben je als werkgever verplicht om samen met je werknemer aan een re-integratieplan te werken. Dit doe je in overleg met de arbodienst of met een gespecialiseerd verzuimbedrijf zoals Cereo. De kosten voor re-integratie liggen bij de werkgever zelf.
Langdurend verzuim leidt vaak tot hoge kosten voor de organisatie. Je krijgt te maken met een loondoorbetaling van wel 70% tot 100% (afhankelijk van de afspraken in de cao) en je bent een hoop geld kwijt aan het regelen van vervanging en het dichten van gaten in de productiviteit. Om een deel van deze kosten te dekken, is het verstandig een ziekteverzuimverzekering af te sluiten.
Langdurend verzuim kent verschillende oorzaken. Vaak gaat dit om ernstige of chronische lichamelijke aandoeningen, psychische klachten zoals burn-out en depressie of een combinatie van fysieke en mentale factoren.
5. Wit, zwart, grijs en roze verzuim
In human resources wordt ook wel gesproken over gekleurd verzuim. Hierin staan vier kleuren centraal: wit, zwart, grijs en roze. Elke kleur duidt op een ander type verzuim. Wat deze kleuren betekenen, staat hieronder beschreven:
- Wit verzuim: de werknemer meldt zich ziek omdat die daadwerkelijk ziek is en daardoor niet naar het werk kan komen.
- Zwart verzuim: de werknemer meldt zich ziek terwijl die eigenlijk niet ziek is. Als de werkgever dit ontdekt, kan dit leiden tot ontslag op staande voet. Vaak gaat hier eerst een formele waarschuwing aan vooraf. Je bent als werkgever niet verplicht om loon uit te betalen voor de zwarte verzuimperiode.
- Grijs verzuim: de werknemer voelt zich niet zo lekker, maar meldt zich ziek terwijl dit eigenlijk niet nodig is. Grijs verzuim komt vaak voor bij frequent kortdurend verzuim en is terug te dringen door een officieel verzuimgesprek met de werknemer in kwestie te voere.
- Roze verzuim: de werknemer is ziek, maar komt toch naar het werk, waardoor die beperkt productief is en mogelijk ook andere collega’s besmet. Roze verzuim is gevaarlijk omdat de werknemer zichzelf geen kans geeft te herstellen. Daardoor ligt langdurend verzuim op de loer. Sinds de opkomst van thuiswerken komt roze verzuim vaker voor.
Bovenstaande termen zijn vooral bedoeld als subcategorieën om kortdurend verzuim te duiden. Ze helpen hr-medewerkers en werkgevers om verzuim beter in kaart te brengen en per subcategorie een passende oplossing te bedenken. Deze oplossing kan worden opgenomen in het zogenaamde verzuimbeleid.
Hulp nodig bij het terugdringen van verzuim?
Bij CEREO helpen we jou om meer grip te krijgen op de ontwikkeling van je personeel. We kiezen daarbij voor een persoonlijke en pragmatische aanpak en ontdekken samen met jou welke stappen er nodig zijn om een professioneel verzuimbeleid op te stellen.
Dat bereiken we door heldere regels en richtlijnen te noteren, maar ook door concrete stappen te zetten die binnen je team tot meer werkplezier, balans en productiviteit leiden. Het doel? Het creëren van een veilige en gezonde werkplek waarin verzuim significant kan worden teruggedrongen.
Wil je daar meer over weten? Neem dan contact op voor een vrijblijvend adviesgesprek. We vertellen je graag meer over de voordelen van professioneel verzuimmanagement binnen jouw organisatie.